Cierp, cialo, cos chcialo!

Choc w latach 70-tych minionego wieku uslugi kosmetyczne w Polsce staly juz na nieco lepszym poziomie, mimo wiecznych brakow w dostepnosci artykulow kosmetyczno-fryzjerskich, pamietam jeszcze wielka maszynerie do robienia wiecznej ondulacji, jak wowczas nazywano trwala. Glownie mozna bylo je spotkac w malenkich prywatnych zakladach fryzjerskich, ktorych nie bylo stac na nowoczesniejszy sprzet, a ten, ktory mieli, pochodzil prawdopodobnie jeszcze sprzed wojny. Taka ondulacje robilo sie na goraco, wiec do kazdego walka, na jaki nakrecano wlosy, przyczepiony byl przewod, biegnacy do wielkiej gabarytowo maszyny. Pozniej te cuda techniki poznikaly z zakladow, jakos nie bylo chetnych na niszczace zabiegi, ktore zamiast upiekszac, pozbawialy czesto klientki owlosienia naglownego.
W ciagu mojego zycia przemysl kosmetyczny poczynil wielki krok do przodu. Srodki do pielegnacji, ochrony, farbowania, sa coraz mniej inwazyjne i szkodliwe, bo wspolpracuje sie z laboratoriami medycznymi, gdzie dokonuje sie (niestety) prob szkodliwosci danego kosmetyku na zwierzetach. Cos za cos. Poprawianie naszej ludzkiej urody odbywa sie kosztem zwierzat laboratoryjnych, na ogol krolikow, bo maja podobnie reagujaca skore, jak ludzka.
Od zarania dziejow istnial ped do poprawiania wlasnego wygladu. Najpierw bylo zdobienie ubran, wpinanie we wlosy kwiatow, trefienie wlosow i rytualne malunki i tatuaze na skorze, z czasem jednak chec zmian i upiekszen byla coraz wieksza.
Korzystano z dostepnych w naturze pigmentow do malowania skory i farbowania wlosow. Nierzadko uzywano srodkow bardzo szkodliwych, ale przez stulecia zdobywano coraz wiecej doswiadczen, unikajac jednych trucizn, zastepujac je innymi, by znow je odrzucic i poszukiwac nowych.
Starozytny Egipt mozna chyba nazwac matka kosmetologii, od zabiegow czysto zdrowotnych, jak kapiele, pilingi, leczenie zmian skornych, po upiekszajacy makijaz i kunsztowne fryzury. Srodki kosmetyczne, jakimi sie wowczas poslugiwano, to mleko, oliwa, mul nilowy, glinki, miod, mocz, wosk, jajka, galenit i tym podobne. Nie mozna zapomniec o pachnidlach, ktorych Egipcjanie zuzywali bardzo wiele, robionych na bazie kwiatow lub innych naturalnych skladnikow.
Slowo kosmetyka pochodzi od greckiego slowa kosmein, oznaczajacego porzadkowanie, czyszczenie, ozdabianie. Starozytni Grecy dbali nie tylko o kosmetyke w dzisiejszym jej znaczeniu, ale rowniez o forme, uprawiajac sport i poddajac sie leczniczym masazom. Greczynki nosily bogaty makijaz, uzywajac do niego tych samych substancji, co Egipcjanki.  Podobnie rzecz sie miala w starozytnym Rzymie, gdzie kultura higieny osiagnela bardzo wysoki poziom, a laznie cieszyly sie ogromna popularnoscia. Patrycjusze uzywali do kapieli mleka oslic, nie tylko myjacego, ale rownoczesnie pielegnujacego skore. Zazdroszczac Germanom ich jasnych czupryn, Rzymianie poddawali sie zmudnym zabiegom rozjasniania swoich ciemnych z natury wlosow, przebywajac godzinami na sloncu i wspomagajac sie rumiankiem, henna, czy jajami.
Wczesne sredniowiecze kontynuowalo rzymski kult higieny, wtedy powstal zawod cyrulika pomagajacego przy zabiegach higienicznych i parajacego sie latwymi zabiegami medycznymi. Dopiero po rozprzestrzenieniu sie chrzescijanstwa w Europie doprowadzilo do zaniechania higieny i upiekszania ciala, zalecana byla asceza, a czystosc i piekno zostaly okrzykniete wymyslem pogan.
Renesans powoli zaczal przywracac czystosc do lask, choc zamiast kapieli w wodzie, obmywano sie olejkami i pachnidlami. Zaczeto wieksza wage przykladac do wygladu i ubioru. Az do baroku, fryzury stawaly sie coraz bardziej kunsztowne, zmudnie upinane, a kobiety smalo zaczely upiekszac twarze dostepnymi wowczas kosmetykami i tonami pudru. Do mody weszly ogromne peruki, pelne nie tylko ozdob i kwiatow, ale i pasozytow, gdyz brak rzetelnej higieny sprzyjal ich mnozeniu.
Schylek baroku to powrot do naturalnego wygladu, wlasnych, misternie utrefionych w loczki, wlosow i brak makijazu, ktory pozostal domena kobiet sprzedajnych.
W XIX wieku ksiadz Sebastian Kneipp rozpowszechnil lecznicze kapiele, kompresy, bicze wodne i polewania. Zabiegi te stosowane sa w medycynie do dzisiaj. Kobiety nadal nie uzywaly zadnych kosmetykow i skrupulatnie chronily skore przed dzialaniem slonca, bo ogorzala skora byla domena gminu, a roz na policzkach stosowaly jedynie dziewki.
Po pierwszej wojnie swiatowej kobiety zaczely, najpierw niesmialo, pozniej coraz powszechniej, stosowac makijaz. Modne byly mocno podkreslone oczy i czerwone usta. Wtedy tez zaczeto eksperymentowac z wlosami, zakrecac je na papiloty lub przy pomocy specjalnego zelazka. Takie cudo miala jeszcze moja babcia, grzala je na gazie, skrupulatnie sprawdzala, czy nie jest za gorace i nakrecala na tym wlosy.
Druga wojna swiatowa nie sprzyjala poswiecaniu uwagi urodzie i dopiero po jej zakonczeniu przemysl kosmetyczny eksplodowal ze zdwojona sila.
Prawie do XX wieku wszystkie preparaty kosmetyczne wykonywano recznie, ich ceny byly przez to wysokie i osiagalne jedynie dla osob zamoznych. Dopiero produkcja na skale przemyslowa umozliwila dostepnosc kosmetykow praktycznie kazdemu.

A dzisiaj? Panuje pelna dowolnosc, od absolutnej naturalnosci po kilo tapety na twarzy, od wlosow nie ruszonych chemia po calkiem nienaturalne kolory, od trwalej loczkowanej po naduzywanie prostownicy, od wody z mydlem jako jedynego kosmetyku po kremy na kazda okazje i czesc ciala, od nieznajomosci gabinetu kosmetycznego do bywania w nim codziennie, od unikania skalpela do robienia z siebie karykatury. Dla kazdego wedlug potrzeb, mozliwosci i upodoban. Wszystko jest akceptowane, modne i dopuszczalne. Nasze przodkinie nie mialy takiego wyboru wszelkich srodkow kosmetycznych i dowolnosci w wygladzie. Wiekszosc z nas jednak w mniejszym lub wiekszym stopniu dba o swoje zdrowie, higiene i stara sie rowniez ladnie wygladac. Nie ma jednak slepego gnania za moda, bo ostateczna decyzja lezy w naszych rekach.