Ogrod zoologiczny.

Zoo w Lodzi - wejscie

Czy ogrod zoologiczny w Lodzi ma pecha? Po dramatycznej smierci dwoch samic zyraf, na skutek stresu zwiazanego z chuliganskimi ekscesami (o czym tutaj pisalam) i pozniejszej smierci ich partnera Tofika, zoo zakupilo kolejna samice. I jej nie udalo sie dlugo przezyc w niewoli, odeszla w srode w wieku trzech lat, bez powodu. Czyzby?
Ogrody zoologiczne maja bardzo dluga historie, juz w starozytnosci znane byly w Chinach, Asyrii i Egipcie. Sluzyly glownie wladcom ku rozrywce. Wladyslaw Jagiello zalozyl zwierzyniec na Wawelu, a  krol Jan III Sobieski mogl sie rowniez szczycic zwierzyncem, usytuowanym w Wilanowie, gdzie trzymano wiele gatunkow egzotycznych zwierzat. Tzw. menazerie, czyli objazdowe zwierzynce, organizowano w celach zarobkowych, a eksponowane w nich zwierzeta zyly w warunkach uragajacych ich godnosci i zdrowiu, przez co czesto padaly. Prywatne zwierzynce, ktorych wiele powstalo rowniez w Polsce, tez nie cieszyly sie dlugim istnieniem, bo zwierzeta czesto chorowaly i zdychaly.
Najstarszym ogrodem zoologicznym jest istniejece do dzisiaj zoo w Wiedniu, a pierwszym nowozytnym ogrodem o charakterze edukacyjnym, bylo zoo w Paryzu, przy ogrodzie botanicznym.
Poczatkowo trzymano zwierzeta w niewielkich klatkach, co bardzo odbijalo sie na ich zdrowiu, fizycznym i psychicznym oraz mozliwosciach rozrodu, z czasem jednak, po smutnych doswiadczeniach, wprowadzono w zycie przepisy nakazujace minimum przestrzeni dla poszczegolnych gatunkow.
Obecnie najdluzej istniejacym ogrodem w Polsce jest wroclawski, zalozony w 1865 roku i poznanski z 1875 roku.
Nie do przecenienia jest hodowla i ochrona gatunkowa, jaka zajmuja sie ogrody zoologiczne. Dzieki temu udalo sie uratowac od calkowitej zaglady zubra, jelenia milu, bizona, czy konia Przewalskiego. Azjatyckie ogrody specjalizuja sie w hodowli i udziczaniu pand i orangutanow, afrykanskie zas sloni i goryli oraz innych zwierzat zagrozonych wyginieciem. Obecnie kazdy licencjonowany ogrod specjalizuje sie w pracach badawczo-hodowlanych i ochrona gatunkowa.
Na swiecie istnieje 10 000 licencjonowanych ogrodow zoologicznych, w Polsce 15.
Brzmi to wszystko niezwykle optymistycznie, ratuje sie przeciez gatunki przed wyginieciem, zwierzeta maja optymalne warunki do zycia, przestrzenne wybiegi, sa pod fachowa opieka lekarska, zarabiaja na siebie i na badania naukowe, a gawiedz ma radoche w ogladaniu i uczeniu sie o nich.
I zeby nie bylo, ja tez bardzo chetnie bywam w tych przybytkach, lubie patrzec na zwierzeta, poznawac je live, a nie z ksiazek czy telewizji. Mam wiele szacunku do personelu, doceniam ich wklad w ochrone przyrody, dbalosc o dobre samopoczucie zwierzat.
Tylko czy ktos pytal zwierzeta, czy one same tez sa takie chetne brac udzial w ochronie gatunkowej kosztem wolnosci? Czy nawet najwiekszy i najwygodniejszy wybieg zastapi im bezkres sawanny, prerii czy dzungli? Czy stala obecnosc wielu ludzi, do ktorej mozna sie wprawdzie przyzwyczaic, nie wplywa zabojczo na ich psychike?
Czyni sie wiele, by oszczedzic zwierzetom stresu zwiazanego z niewola, ale to kropla w morzu ich rzeczywistych potrzeb. Przeciez czlowiek zamkniety w wiezieniu ma do dyspozycji dach nad glowa, calodzienne wyzywienie, opieke lekarska, spacery, silownie, telewizje i biblioteke. Dlaczego wiec odosobnienie jest w przypadku ludzi odbierane jako kara, a zwierzeta maja byc w niewoli zadowolone? Bywaja oczywiscie losowe przypadki, kiedy zwierze wychowane przez czlowieka, nie moze byc z powrotem wypuszczone na wolnosc, trafia wiec do zoo na reszte zycia. Jednak w wiekszosci zwierzeta sa odlawiane z ich naturalnego srodowiska. Jedynie te, ktore urodzily sie w zoo, nie znaja innych warunkow zycia, ale gdyby je zapytac, pewnie wolalyby zyc gdzie indziej, majac jakikolwiek wybor.
O ile jeszcze ogrody na zachodzie jakos zarabiaja na swoja egzystencje i prace badawcze, tak polskie nie maja specjalnie pola do popisu, bo wzrost cen biletow doprowadzilby do ich rychlego zamkniecia, nie byloby chetnych do zwiedzania. Dla porownania wstep do zoo w Hannoverze dla doroslego to 25 €, pies (koniecznie na smyczy) 9 €, a w Lodzi mozna zwiedzac juz za 10 zl. Z ledwoscia wystarcza na biezace utrzymanie menazerii, a gdzie rozbudowa i prace naukowe? Organizuje sie wiec akcje patronacko-adopcyjne dla poszczegolnych zwierzat, bez nich mogloby zabraknac srodkow nawet na karme.
Zwiedzajac ogrody zoologiczne, zawsze mam mieszane uczucia, miedzy radoscia obcowania ze zwierzetami z bliska, czynnikiem edukacyjnym i spedzaniem przyjemnie wolnego czasu, a buntem przeciwko ich niewoli, apatii i krzywdzie.