Maniery utonely w manierkach.

Skad sie wziely dobre maniery?
Juz w swiecie zwierzat, zwlaszcza stadnych osobniki podlegle okazuja Alfie cos w rodzaju szacunku, daja mu pierwszenstwo w spozywaniu jedzenia, schodza z drogi, swoim zachowaniem pokazuja uleglosc, a samice ucza swoje mlode odpowiedniego zachowania w stosunku do innych czlonkow stada, zarowno rownorzednych, jak i tych o wyzszej hierarchii. Ich rola matki nie polega wylacznie na karmieniu i ochranianiu, ale wlasnie na nauce wspolzycia w grupie. Swietnie mozna to zaobserwowac u suk albo kotek, ktore karca niesforne dzieci, kiedy te za duzo psoca. Jest to wlasnie nauka manier w wydaniu zwierzecym.
My przez cale swoje dziecinstwo uczeni jestesmy poslugiwania sie nozem i widelcem, dobrego zachowania przy stole, pozdrawiania na ulicy starszych znajomych, proszenia, dziekowania i tysiaca innych drobiazgow, ktore w calosci skladaja sie na to, co zwyklismy nazywac starannym wychowniem i wlasnie dobrymi manierami.
Ja, jako wychowywana przez doroslych jedynaczka, bylam szczegolnie narazona na podobne nauki. Dziadek moj byl przedwojennym oficerem, a w szkolach oficerskich do programu nauki nalezaly rowniez nienaganne maniery, do najmniejszego szczegolu, do przesady. Wszystko to dziadkowie wbijali mi do glowy, takie detale, o ktorych dzis zupelnie nikt juz nie mysli.
Z cyklu, kto kogo pierwszy pozdrawia i kto komu pierwszy podaje reke na powitanie. Nie do pomyslenia bylo, zeby mezczyzna jako pierwszy wyciagnal do kobiety reke, musial czekac z unizonym poszanowaniem, kiedy ona uczyni ten gest. Wprawdzie pozdrawial ja pierwszy, klanial sie, zdejmujac kapelusz, ale podanie reki nalezalo do niej. Jedynie stary nestor rodu mial prawo pierwszy powitac mloda i niezamezna kobiete, wyciagajac do niej reke. A kiedy wchodzilo sie do pomieszczenia, gdzie siedzialo juz wiecej osob, trzeba bylo blyskawicznie decydowac, jaka bedzie kolejnosc powitania poszczegolnych osob, zeby nie strzelic jakiejs gafy. Wciaz musialam sluchac o gafach, nietaktach i fopasach oraz jaki to wstyd dla rodziny, jesli zdarzy mi sie je popelnic.
Wchodzenie i schodzenie po schodach. Schodzic musial pierwszy mezczyzna, by w razie czego chronic kobiete przed upadkiem, ale i wchodzic powinien tez przed nia, zeby jej na zadek nie spogladac z dolu.
Do tramwaju pierwsza wchodzila kobieta, ale wychodzil najpierw mezczyzna, by podac jej przy wysiadaniu pomocna dlon.
Jesli drzwi sie otwieraly do wewnatrz, mezczyzna powinien isc przodem, zeby je przytrzymac idacej za nim kobiecie. Odwrotnie, jezeli otwieraly sie na zewnatrz, wtedy zostawal z tylu, przytrzymujac jej drzwi. Do samochodu tez nie wchodzilo sie tak, jak dzisiaj, kazde ze swojej strony. Mezczyzna musial otworzyc drzwiczki, zaczekac az kobieta ostatecznie wygodnie usiadzie, zamknac i dopiero wchodzic z drugiej strony.
Najwiekszy cyrk byl z nakrywaniem stolu, gdzie jedno nakrycie zawieralo kilka talerzykow i roznych sztuccow, w scisle oznaczonej kolejnosci i stronie od glownego talerza oraz przerozne szklanki i kieliszki. I wiedz tu czlowieku, co jest do czego. Kazdy ksztalt i wielkosc kieliszka/szklanki mial inne przeznaczenie. To wszystko znala na pamiec kazda gospodyni domowa.
Caly wielki rozdzial byl na temat stolu, jak rozsadzic gosci, jak pelnic honory, dania i ich kolejnosc, alkohol pasujacy do poszczegolnych etapow jedzenia, komu co najpierw i dlaczego. Horror! 
Takie to i tym podobne drobiazgi i duperelki kladziono mi do glowy, motywujac tym, ze z ta wiedza bede umiala zachowac sie w towarzystwie.
Tyle, ze po wojnie ludzie mieli wazniejsze problemy na glowie niz pseudoarystokratyczne zachowania, ktore zaczeto traktowac jak snobistyczne zagrywki. Pozniej czasy sie zmienily, zaczeto tesknic za manierami, pomagal wiec jak mogl Kamyczek z Przekroju i wiele innych czasopism.
A teraz? Czasem z przerazeniem patrze na zachowanie mlodych ludzi, absolutny brak chocby cienia szacunku dla starszych, nieustepowanie miejsca w srodkach komunikacji, chamstwo werbalne, rynsztok slowny, zarowno u dziewczyn, jak i chlopakow. Doslowne i przenosne rozpychanie sie lokciami, wyscig po trupach. Kobiety nie tylko nie wymagaja opieki i troskliwosci, ale niejednokrotnie przoduja w chamstwie i rekoczynach.
Nikt dzis nie uczy dzieci takich niewaznych drobiazgow, jak wyjmowanie rak z kieszeni podczas rozmowy, czy uchylenie czapki przy powitaniu. Procedura przepuszczania w drzwiach kobiet lub osob starszych, czy o wyzszej randze, nie stanowi juz problemu. Na powitanie wyciaga reke ten, kto chce, czesto w rekawiczce, bo kto by sie trudzil jej sciaganiem.
Wszyscy sie spiesza, sa zaganiani i maja glowy pelne zmartwien, wiec nie zaprzataja ich sobie dodatkowymi i nieistotnymi detalami delikatnej materii savoir vivru.
A mnie jest szkoda, ze jeszcze tylko mocno starsi panowie wiedza, jak zachowuja sie prawdziwi dzentelmeni.

Wspolczesni panowie nie umieja nawet prawidlowo pocalowac kobiety w reke, sliniac obficie grzbiet jej dloni i cmokajac przy tym glosno, jakby im resztki jedzenia miedzy zebami pozostaly. Zreszta caly ten cmok-nonsens to przezytek, kultywowany praktycznie wylacznie w Polsce. Nie wiem, o czym ma to swiadczyc. Ze niby ostatni rycerze ostali sie jedynie tam? Tyle tylko, ze ja osobiscie wolalabym mniej poufalych zblizen wasatych sarmatow nawet do tak malego skrawka mojego ciala, jakim jest moja dlon.
Wolalabym natomiast wiecej lepszych manier w innych okolicznosciach.

Fotki z netu.