Grazyna - opowiesc marcowa.

- Alez ten czas gna do przodu! - powiedziala do Martyny pakujac zakupy z wozka sklepowego do toreb - Nie tak dawno swietowalismy boze narodzenie, a juz wielkanoc za pasem.
- Mnie czas sie dluzy - odrzekla corka - przez te idiotyczna szkole.

Grazyna miala juz na koncu jezyka odpowiedz podobna do tych, jakie slyszala od swoich rodzicow w domu, jakie to wspaniale beztroskie lata przezyli chodzac do szkoly, jak to nie musieli zmagac sie z przeciwnosciami zycia, nie musieli o niczym decydowac sami bedac pod czula opieka swoich rodzicow i takie tam frazesy. W pore jednak przypomniala sobie, ze i ona nie wspomina szkoly z wlasciwa ludziom doroslym lezka w oku, tylko odczuwa ulge, ze ten szkolny koszmar juz sie skonczyl i nigdy nie wroci.  Byla wprawdzie pilna uczennica, a nauka przychodzila jej latwo, bardzo duzo czytala, interesowala sie zagadnieniami spoza zakresu programu szkolnego, prowadzana byla po muzeach, teatrach i bibliotekach, miala ogromny zasob wiedzy, wiec to nie klopoty w nauce sprawialy, ze tamten czas jawil sie w jej wspomnieniach jako niespecjalnie przyjemny. Byla inna od kolezanek, powazniejsza, co poczytywane jej bylo za zadzieranie nosa. Bywalo, ze zaginala na lekcjach nawet nauczycieli, zadawala im niewygodne pytania, korygowala ich pomylki, czym narazala sie rowniez na ich niechec.
Nigdy nie miala w szkole przyjaciolki, takiej od serca. Owszem, uczestniczyla we wspolnych zabawach i czesto goscila kolezanki w domu, bo jako jedna z nielicznych, dysponowala wlasnym pokojem. I chyba tylko ten pokoj sklanial inne dziewczynki do zabawy z nia i u niej podczas niesprzyjajacej pogody. Inni rodzice przeganiali swoje i obce dzieciaki z domu, zeby nie plataly im sie pod nogami, w jej domu mialy dobre warunki do niczym niezmaconej zabawy.
Czula jednak, ze bawia sie z nia nie dla niej samej, nie dlatego, ze ja tak lubia.
- Wiesz, Martyna, ja cie nawet rozumiem. - powiedziala do corki - Mnie tez szkola nie rajcowala.

Dziewczyna spojrzala na nia uwaznie. Czasem nie wiedziala, co tak naprawde mysli jej matka, bo niewiele mowila o sobie, nie opowiadala o swoim dziecinstwie i mlodosci, jakby zupelnie nie miala wspomnien. Ze skrawkow rozmow, ze slow wypowiadanych jakby przez pomylke, z urywanych zdan i widocznego na twarzy matki smutku, domyslala sie niewesolego jej dziecinstwa, ale szczegolow nie poznala nigdy. Dawniej probowala dowiedziec sie prawdy, podpytywala i drazyla, ale matka zgrabnie zmieniala temat rozmowy, kierujac go na inne tory. W koncu dala sobie spokoj. Nie to nie! Przegladajac albumy rodzinne, widziala male smutne dziecko, na twarzy ktorego rzadko goscil usmiech, to babcia i dziadek usmiechali sie do obiektywu, a ta mala spogladala gdzies obok, powazna, nieobecna duchem, wydajaca sie byc starsza niz byla w rzeczywistosci.
- Dobra, Martyna, teraz do samochodu z tymi torbami i szybko do domu! Tyle roboty jeszcze przede mna, a i ty musisz chyba sie pouczyc.
- Taaa, musze poczytac lekture. Mamo, czy babka znow przyjdzie do nas na swieta? Ma przeciez corke, nie moglaby tam pozawracac im glowy? Przylazi tutaj, jakby robila wszystkim wielka laske, siedzi nabzdyczona i psuje tylko innym humor.
- Jest samotna. Po smierci dziadka zgorzkniala, a jak wiesz, z Maryla nie moze sie dogadac.
- Z toba tez! Tylko ty nigdy nie powiesz jej do sluchu, jak ciotka Maryla. Ona nie pozwala sobie wchodzic na glowe tak, jak ty.
Grazyna usmiechnela sie.
- Nie slyszalas, ze pokorne ciele dwie matki ssie? Po co sie denerwowac, psuc sobie i innym swieta, kiedy mozna przemilczec. Co mi to da, ze jej nagadam? Wiecej nie przyjdzie, a to przeciez matka twojego ojca i pewnie obydwojgu byloby przykro, gdyby mieli swieta spedzac osobno. Pamietaj - ciagnela - starzy ludzie miewaja swoje dziwactwa, trzeba je tolerowac, bo sami  nie wiemy, jacy my bedziemy w ich wieku.
- Bo z rodzina to najlepiej na zdjeciu - zapeszyla sie Martyna.
- I tu sie mylisz! - zaprotestowala lagodnie Grazyna - Gdyby nie babcia, nie byloby twojego taty, a zatem i ciebie. Trzeba sie trzymac razem. Wyobrazasz sobie zostawic babcie w domu sama na swieta? Czy kiedy ty bedziesz dorosla, a ja stara i byc moze zdziwaczala, mialabys sumienie pozostawic mnie bez opieki?...

Przerwala bo w tym momencie Grazyne zaklulo cos w sercu. Jej rodzice mieszkaja na drugim koncu Polski, tak daleko. Trudno zorganizowac sie i z cala rodzina wyjechac do nich na swieta. Maja male mieszkanie i cztery dodatkowe osoby do przenocowania stanowia niemaly problem. Niejednokrotnie zapraszala ich do siebie, zeby w swieta mogli pobyc razem. Na prozno! Matka przyjezdzala czasami na kilka dni, ojciec nie byl u niej nigdy. Zawsze wyszukiwal preteksty, zeby jej nie odwiedzic. A to ze mieszkania nie moze bez opieki zostawic, a to zle sie czuje. Zawsze cos stawalo na przeszkodzie, wiec odkad wyszla za maz, nie bylo jej dane spedzic ktorychkolwiek swiat razem z rodzicami. Matka bowiem nie chciala w tym czasie zostawiac ojca samego. Trudno jej sie dziwic. Przyjezdzala zatem zawsze w teminach pozaswiatecznych.
- Mamo? - z zamyslenia wyrwal ja glos corki.
- Tak?
- Nie bedziesz nigdy sama w swieta. Tylko postaraj sie nie byc tak sfrustrowana, jak babcia.
Grazyna rozesmiala sie, spontanicznie objela corke i pocalowala ja w czolo.
- Postaram sie, kochanie.

W nocy lezala obok pochrapujacego Kazika i rozmyslala. Od dluzszego czasu miala trudnosci z zasypianiem, bez wzgledu na to, jak bardzo dzien miala wypelniony praca i jak mocno byla zmeczona. A moze wlasnie dlatego nie mogla zasnac? Im byla starsza, tym bardziej meczyla ja jej przeszlosc, a przeciez powinna zapomniec, bo czas leczy rany. Podobno. Tyle tylko, ze rany zadane psychice wcale nie chca sie tak latwo goic. Rodzicom dawno juz wybaczyla, starala sie nawet zrozumiec, dlaczego tak postepowali, probowala ich nawet usprawiedliwiac, bo sami wychowywali sie w czasie, kiedy dzieci i ryby nie mialy glosu, sami dostawali lanie za niesubordynacje. Powinni wiec wiedziec, jak to boli i jak bardzo dziecko czuje sie pokrzywdzone. Czyzby u nich jednak czas podzialal jak najlepszy z lekarzy i, stajac sie rodzicami, tak szybko zapomnieli, co czuje bite i ponizane dziecko? Dlaczego wiec ona nie umiala zapomniec? Jej dzieci nie byly bite, a jednak wyrastaly na porzadnych mlodych ludzi, a nie rozwydrzone bachory. Mozna wiec bez bicia wychowac dzieci na wartosciowych doroslych, chociaz jej ojciec byl widocznie odmiennego zdania.
Usmiechnela sie do wlasnych mysli, byla tak dumna ze swoich dzieci, tak bardzo dumna...

Dotychczasowe opowiesci w calosci do przeczytania w zakladkach.